HÜRRİYETİ TAHDİT SUÇU (TCK MADDE 109)

KİŞİYİ ÖZGÜRLÜĞÜNDEN YOKSUN KILMA (HÜRRİYETİ TAHDİT SUÇU)(TCK MD.109)

*Madde 109-(1) Bir kimseyi hukuka aykırı olarak bir yere gitmek veya bir yerde kalmak hürriyetinden yoksun bırakan kişiye , 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verilir.

Seçimlik hareketli ve serbest hareketli bir suçtur.
*Kesintisiz (mütemadi) bir suçtur. Suçun bitiş anına kadar suça iştirak mümkündür.Suçun sona ermesinden sonra aynı davranışın tekrarlanması halinde ise yeni bir suç oluşur ki bu durumda zincirleme suç hükümleri söz konusu olabilir.

KORUNAN HUKUKSAL DEĞER

Bu suçun koruduğu yarar, kişinin iradesine göre o anda kullanıp kullanmadığına bakılmaksızın sahip olduğu yer değiştirme veya değiştirmeme özgürlüğüdür.
*Bu suç ile korunan hukuki değer kişilerin kendi arzusu ve iradesi çerçevesinde hareket edebilme hürriyetidir.

FAİL:
Herkes olabilir.Ancak kamu görevinin sağladığı nüfuz kullanılarak işlenmişse nitelikli hal söz konusu olur.(Md.109/3.d)

MAĞDUR:
Yer değiştirme yeteneğine sahip herhangi bir kimse olabilir.

FİİL:
Bir kimsenin diğer bir kimsenin hareket etme özgürlüğünü sınırlandırmasıdır.
Yargıtay kararlarına göre'' failin başkasının istediği gibi karar verme ve hareket etme serbestisini haksız bir şekilde uzun veya kısa süreli olarak ortadan kaldırması'' bu suçu oluşturur.

*Kişi özgürlüğünden değişik biçimlerde yoksun bırakılmış olabilir(serbest hareketli suç)
*Suçun oluşabilmesi için mağdurun özgürlüğünün yeniden elde edilmesinin imkansız biçimde sınırlandırılmasına gerek yoktur.Mağdurun önüne konulan engelleri kolaylıkla yenemeyecek olması yeterlidir.(kapalı yerde tutulma)

*Mağdurun yer değiştirmesi için gerekli araçları kullanmasına engel olan kişi de bu suçu işlemiş sayılır(tekerlekli sandalyesini saklama,aracını bozma vb)

Suç silah,uyuşturucu madde gibi araçlar kullanılarak gerçekleştirilebileceği gibi tehdit,hile gibi manevi veya yakalama , bağlama gibi fiziki müdahalelerle de işlenebilir.

*Suçun işlenmesi için aranan belirli bir süre yoktur.Ancak belli süre devam etmesi , yani hukuken önemli olması gerekir.Zira burada kesintisiz(mütemadi) suç vardır.

HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİ:

*MEŞRU MÜDAFAA-
Haksız bir saldırıdan kendisini kurtarmak için saldırganın özgürlüğünü kısıtlayan kişi meşru müdafaa hukuka uygunluk nedeninden yararlanır(TCKmd.25/1)Burada sınırın aşılmasına dikkat edilmelidir.

*GÖREVİN İFASI-
*RIZA-
Suç işlenmeden ya da işlendiği sırada rıza verilmesi gerekir.Sınırlı ehliyetsiz küçüklerin rızası da geçerlidir.

MANEVİ UNSUR:

Bu suçta aranan genel kasttır.Taksirle bu suç işlenemez.

NİTELİKLİ HALLER:

*Fiili işlemek için failin cebir,tehdit veya hile kullanması;(TCK md.109/2)
*Suçun silahla işlenmesi(TCK md. 109/3-a)
Silahın olayda amaca ulaşmak için kullanılması gerekir.
*Suçun birden fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi (TCK md 109/3-b)

SUÇUN BELİRLİ KİŞİLERE KARŞI İŞLENMESİ(TCK 109/3-C,E,F)

TCK 109/3-c:KİŞİNİN YERİNE GETİRDİĞİ KAMU GÖREVİ NEDENİYLE İŞLENMESİ

Kişinin kamu görevlisi olması yetmez yerine getirdiği kamu görevi nedeniyle suç işlenmelidir.Kamu görevlisinin yakınına karşı da işlenebilir.

TCK 109/3-e-Üst soy ,altsoy,eşe karşı

TCK 109/3-f-Çocuğa ya da beden veya ruh bakımından kendini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı işlenirse.

SUÇUN KAMU GÖREVİNİN SAĞLADIĞI NÜFUZ KÖTÜYE KULLANILMAK SURETİYLE İŞLENMESİ (TCK md.109/1-d)

Kamu görevlisi olmak yetmek suçun bu nüfuz kullanılarak işlenmesi gerekir.

Suçun, mağdurun ekonomik bakımdan önemli bir kayba neden olması
:(TCK md109/4)

Bu durumda ayrıca bin güne kadar adli para cezasına hükmolunur.
Zararın önemli olması gerekir.Nedensellik bağı olmalıdır.
Ekonomik kaybın en azından öngörülebilir olması gerekir.

SUÇUN CİNSEL AMAÇLA İŞLENMESİ:

Cinsel amaçla işlenirse faile verilecek eza artırılacaktır.Suçun cinsel amaçla işlenmesinden maksat failin fiili cinsel arzularını tatmin gayesiyle hareket etmesidir.

SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ:

*TEŞEBBÜS: İcra hareketlerinin tamamlanamaması durumu dışında , şayet özgürlükten yoksun kılma kesintisiz suçtan bahsedilmeye olanak verecek kadar sürmemişse yine teşebbüsten söz edilir.Suçun tamamlanması mağdurun iradesine uygun olarak hareket edebilme özgürlüğünün kısıtlanması ile gerçekleşeceğinden bu ana kadar yapılan hareketler teşebbüse konu olacaktır.

*İÇTİMA: Suç birden fazla kişiye tek bir fiille işlenebilir.Bu durumda TCK 43 gereğince zincirleme suç hükümleri uygulanır.Yine bir kişiye karşı farklı zamanlarda işlenirse de bu durum söz konusu olur.
Hürriyetinden yoksun bırakılan mağdura karşı ayrıca cinsel içerikli hareketler de gerçekleştirilmişse failin cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar nedeniyle cezalandırılması gerekecektir.Bu durumda gerçek içtimadan bahsedebiliriz.,

*İŞTİRAK: Kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçu, iştirak bakımından bir özellik taşımamaktadır.Suça iştirakin her şekli mümkündür.Failler birlikte hareket etmiş olabilecekleri gibi yardım,katılma da olabilir.Birden fazla kişinin birlikte müşterek fail olarak kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçunu işlemeleri halinde TCK md.109/3-b hükümlerince cezaları artırılacaktır.

ZAMANAŞIMI:
Dava zaman aşımı süresi 8 yıldır(TCK md66/1-e).Zaman aşımını kesen nedenlerin gerçekleşmesi halinde en fazla 12 yıl olabilir.(TCK md 67/4)
Nitelikli hallerde ise 15 yıl (TCK md 66/1-a), kesen nedenlerde ise enfazla 22 yıl 6 ay olabilir.(TCK md67/4)

Suçun işlendiği sırada fail 12 yaşını doldurmuş olup  da henüz 15 yaşını doldurmamışsa bu sürelerin yarısı 15 yaşını doldurmuş  olup da henüz 18 yaşını doldurmamışsa bu sürelerin 2/3 ünün geçmesi zamanaşımının dolması için yeterli sayılacaktır.

MUHAKEMEYE İLİŞKİN KURALLAR
 Adli makamlarca re'sen takip edilen suçlardandır.Suçun takibi herhangi bir muhakeme şartına bağlanmamıştır.Asliye ceza mahkemesi görevli mahkemedir.

Terör amacı ile suç işlemek için kurulmuş bir terör örgütünün faaliyeti çerçevesinde işlenmiş olması halinde terör suçu söz konusu olur.Bu gibi hallerde görevli mahkeme Ağır ceza mahkemesidir.



DİPNOT:Yalan tanıklık veya iftira sonucunda mağdur kişi özgürlüğünden yoksun kılınmışsa fail TCK md.109 dan dolayı dolaylı fail olarak sorumlu tutulacaktır.Gerçek içtima hükümleri uygulanır.

ETKİN PİŞMANLIK TCK MD.110

TCK md 109 da tanımlanan suçu işleyen kişi , bu suç nedeniyle soruşturmaya başlanmadan önce mağdurun şahsına zararı dokunmaksızın , onu kendiliğinden güvenli bir yerde serbest bırakacak olursa cezası üçte ikisine kadar indirilir.
Etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanabilmesi için ;
*Fail mağduru kendiliğinden serbest bırakmalıdır
*Mağdura herhangi bir zarar vermemiş olmalıdır
*Soruşturma başlamadan önce mağduru serbest bırakmış olmalıdır
*Güvenli bir yerde serbest bırakmalıdır.