Devlet Memurunun fazla mesai yapması veya yaptırılması halinde uygulanacak esaslar

Bilindiği üzere;

657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 178. maddesinde, "kurumlar gerektiği takdirde personelini günlük çalışma saatleri dışında fazla çalışma ücreti verilmeksizin çalıştırabilirler. bu durumda personele yaptırılacak fazla çalışmanın her sekiz saati için bir gün hesabı ile izin verilir, Ancak bu suretle verilecek iznin en çok on günlük kısmı yıllık izinle birleştirilerek yıl içinde kullandırabilir." hükmü yer almaktadır.

Fazla çalışmanın uygulama esaslarını gösterir yönetmelikte 5.maddesinde, "Çalışma saatleri içinde ve dışında yürütülen nöbet hizmetleri fazla çalışma sayılmaz"

Aynı yönetmeliğin 7.maddesinde "Kurum amirleri gerekli gördükleri hallerde devlet memurları kanununun 99. ve 178. maddelerine göre fazla çalışma yaptırabilirler. kurum amirleri fazla çalışma yaptıracakları memurları için düzenleyecekleri "fazla çalışma cetveline" memurun günde yaptığı fazla çalışma süresini kaybederler, bu cetvel memur ve amir tarafından imzalanarak özel dosyasında saklanır"

01/01/2006 tarihli ve 80 sayılı genelgenin 9.maddesinde, "657 sayılı devlet memurları kanun ile tüm kurumlar ile ilgili gerekli düzenleme yapılmıştır.

ÖZETLE;

657 Sayılı Devlet Memurları Kanuna göre bazı kurumlar memurlarından haftalık 40 saati aşacak şekilde çalışarak fazla mesai yapmalarına isteyebilirler. Ancak amirler fazla çalışma yaptıracakları memurları için "fazla çalışma cetveli" hazırlaması gerekmektedir, çalıştığı saatler bu cetvele kaydedilerek fazla çalıştığı her 8 saat için 1 gün izinli sayılması esas alınmıştır.

Memurun konusu suç teşkil eden eylemi bildirme yükümlülüğüne ilişkin karar

İDARE HUKUKU

Danıştay; Devlet memurlarının şikayet ve müracaatları hakkındaki yönetmeliğin 11. maddesine ek yapılan 2.cümlesi ile "devlet memurları, görevleri sırasında haberdar oldukları konusu suç teşkil eden durumları yetkili makamlara bildirmekle yükümlüdür" hükmünü 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 21.maddesine ters düştüğü gerekçesiyle iptaline karar vermiştir.

Danıştay, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunun 21.maddesinde "Devlet memurları kurumlarıyla ilgili resmi ve şahsi işlerinden dolayı müracaatı amirleri veya kurumları tarafından kendilerine uygulanan idari eylem ve işlemlerinden dolayı şikayet ve dava açma hakkına sahiptirler" hükmü ile şikayet ve müracaat hakkındaki yönetmelikte yapılan değişikliğin uyumsuz olduğunu, ayrıca memurun idari eylem ve işlemlerinden dolayı da şikayet etmesinin bir hak olarak tanındığını, bu hak uyarınca yapılacak müracaat ve şikayetin kapsamının devlet memurlarının kendi işlerinden dolayı veya kendilerine yapılan uygulamalarla ilgili olacağını belirtmiş, diğer hususlara ilişkin olarak ihbar yükümlülüğünün getirilmediğini, yapılan değişiklikte ise şikayet hakkı kapsamının aşıldığını ve ihbar zorunluluğunun getirildiği kanaatine varmıştır.

Danıştay 25/05/2011 tarih ve 2009/6755 esas, 2011/2758 sayılı kararı ile Devlet memurlarının şikayet ve müracaatları hakkındaki yönetmeliğin 11.maddesine yapılan ek 2.cümlenin yani "devlet memurları, görevleri sırasında haberdar oldukları konusu suç teşkil eden durumları yetkili makamlara bildirmekle yükümlüdür" hükmünü oy çokluğu ile iptal etmiştir.

SONUÇ:

Bu kararla devlet memuru yaptığı işle ilgili konusu suç teşkil eden durumları yetkili makama bildirmekle zorunlu olmayıp, sadece bu hakka sahip olduğu, idare tarafından herhangi bir disiplin soruşturması açılamayacağı sabit kılınmıştır.

Ancak, devlet memuru bu kararla sadece idari disiplin soruşturmasından kurtulmuştur. Nitekim Türk Ceza Kanunu 279/1 maddesince "Kamu adına soruşturma ve kovuşturmayı gerektiren bur suçun işlendiğini göreviyle bağlantılı olarak öğrenip de yetkili makamlara bildirimde bulunmayı ihmal eden veya bu hususta gecikme gösteren kamu görevlisi 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır" hükmü gereği memur hakkında adli tahkikat yapılacağını belirtmiştir.